خصوصیات جن وویژگی های آن در قرآن مجید

قرآن وآیاتی که به خصوصیات جن اشاره کرده است
در قرآن کریم علاوه بر اینکه سورهای بنام جن وجود دارد، ۲۲ بار واژه جن و ۷ مرتبه واژه جانّ و ۵ بار عبارت «الجِنّه» که جمع جن است بکار رفته است. وجود جن از اصول مسلم قرآنی و اعتقاد به آن از مصادیق ایمان به غیب است. قرآنکریم برخی ازخصوصیات جن را بیان کردم است، که در اینجا به آنها میپردازیم:
۱. ماده خلقت: در آیات قرآن گفته شده که ماده اولیه خلقت بشر از آتش است.
«وَ الْجَانَّ خَلَقْناهُ مِنْ قَبْلُ مِنْ نارِ السَّمُوم» [۱]«وَ خَلَقَ الْجَانَّ مِنْ مارِجٍ مِنْ نارٍ» [۲]مارج در اصل به معنای اختلاط و و در اینجا منظور از آن اختلاط آتش با هواست که رنگهای مختلفی از آن پدید میآید. بنابراین جن از ترکیب دو عنصر آتش و هوا آفریده شده و آدم از دو عنصر آب و خاک است.
۲. تناسل: در میان جنیان هم مانند انسانها تناسل وجود دارد، با این تفاوت که تناسل در بشر با القای نطفه در رحم و در جن با القای هوا در رحم است. آیه «لَمْ یَطْمِثْهُنَ إِنْسٌ قَبْلَهُمْ وَ لا جَانٌّ» [۳]دلالت بر آمیزش جنسی جنیان دارد.
۳. جنسیت مذکر و مونث: از آیه «رِجالٌ مِنَ الْإِنْسِ یَعُوذُونَ بِرِجالٍ مِنَ الْجِن» [۴]میتوان استفاده کرد که اگر در میان جنیان مردانی هستند، پس بین آنها زنان هم باید وجود داشته باشد، چرا که رجال در برابر اناث است.
۴. زمان آفرینش: خلقت جن پیش از خلقت انسان و پس از آفرینش ملائکه بوده است و به گفته برخی مراد از خلیفه در آیه «وَ إِذْ قالَ رَبُّکَ لِلْمَلائِکَهِ إِنِّی جاعِلٌ فِی الْأَرْضِ خَلیفَهً قالُوا أَ تَجْعَلُ فیها مَنْ یُفْسِدُ فیها وَ یَسْفِکُ الدِّماء» [۵]آمدن انسان بعد از جن در زمین است. جن قبل از آدم در زمین زندگی میکرده و فساد و خونریزی مورد اشاره در این آیه، فساد جنیان است. بهرحال جنیان دارای زندگی زمینی بوده، قدرت حضور در آسمانها را نیز دارند؛ و بر اساس آیه ۲۵ سوره فصلت از زندگی دسته جمعی و طایفهای برخوردار هستند.
۵. برخورداری از ابزار فهم و درک: جنیان مانند انسان ابزار فهم و درک نظیر قلب، گوش، و چشم دارند: «وَ لَقَدْ ذَرَأْنا لِجَهَنَّمَ کَثیراً مِنَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ لَهُمْ قُلُوبٌ لا یَفْقَهُونَ بِها وَ لَهُمْ أَعْیُنٌ لا یُبْصِرُونَ بِها وَ لَهُمْ آذانٌ لا یَسْمَعُون بِها أُولئِکَ کَالْأَنْعامِ بَلْ هُمْ أَضَلُِّّّ» [۶]بنابراین آنان نیز همانند انسان وقتی از قلب و چشم و گوش خود برای درک حقیقت استفاده نکنند، از حیوان پستتر میشوند. هم چنین آنها قدرت فهم کلام بشر را دارند. چنانچه از آیه اول سوره جن «إِنَّا سَمِعْنا قُرْآناً عَجَباً» [۷]بر میآید که جن قدرت فهم قرآن و تشخیص کلام خارق العاده از کلام عادی را دارد. ازاینرو وقتی قرآن تحدی میکند گروه جنیان را نیز مانند انسانها به مبارزه میطلبد. البته میان جنیان افراد سفیه و کم خرد نیز وجود دارد: «وَ أَنَّهُ کانَ یَقُولُ سَفیهُنا عَلَى اللَّهِ شَطَطا» [۸]
۶. حرکت: جن دارای سرعت فوق العادهای است و در مدت زمان کوتاه میتواند عرض و طول زمین را بپیماید، چنان چه عفریت جنی در برابر درخواست احضار تخت بلقیس توسط سلیمان گفت: من بر آوردن تخت بلقیس پیش از آنکه از جایگاه خود برخیزی قادرم: «قالَ عِفْریتٌ مِنَ الْجِنِّ أَنَا آتیکَ بِهِ قَبْلَ أَنْ تَقُومَ مِنْ مَقامِکَ وَ إِنِّی عَلَیْهِ لَقَوِیٌّ أَمینٌ» [۹]بااینکه میان سبا و شام بیش از ۲۰۰۰ کیلومتر فاصله بود.
۷. خوردن: درباره خوردن و آشامیدن جن اختلاف نظر وجود دارد بعضی عقیده دارند جن نه میخورد و نه میآشامد. برخی معتقدند هم میخورد هم میآشامد. اما در قرآن در این باره سخنی به میان نیامده ات.
پی نوشت:
[۱]؛ و جن را پیش از آن از آتشى سوزان و بى دود پدید آوردیم. حجر،۲۷
[۲]؛ و جن را از آمیزه اى [از شعله هاى مختلف]به وجود آورد. الرحمن،۱۵
[۳]. پیش از آنان دست انس و جنّى به آنان نرسیده است. الرحمن،۷۴
گفتند: آیا کسى را در آن قرار مى دهى که فساد مى کند و خون مى ریزد؟ بقره،۳۰
[۴]. مردانى از آدمیان به مردانى از جن پناه مى بردند جن،۶
[۵]؛ و [یاد کن]هنگامى که پروردگارت به فرشتگان فرمود:: مسلماً من جانشینى در زمین قرار خواهم داد. گفتند: آیا کسى را در آن قرار مى دهى که فساد مى کند و خون مى ریزد؟ بقره،۳۰
[۶]؛ و مسلماً بسیارى از جنّیان و آدمیان را براى دوزخ آفریده ایم [زیرا]آنان را دلهایى است که به وسیله آن [معارف الهى را]در نمى یابند، و چشمانى است که توسط آن [حقایق و نشانه هاى حق را]نمى بینند، و گوش هایى است که به وسیله آن [سخن خدا و پیامبران را]نمى شنوند، آنان مانند چهارپایانند بلکه گمراه ترند. اعراف،۱۷۹
[۷]. همانا ما قرآن شگفت آورى شنیدیم. جن،۱
[۸]؛ و اینکه سبک مغز و نادان ما همواره درباره خدا سخنى دور از حق مى گفت: [که او داراى همسر و فرزند است!]جن،۴
[۹]. یکى از جنّیان کاردان و تیزهوش گفت: من آن را پیش از آنکه از مسند خود برخیزى نزد تو مى آورم، و من بر این [کار]توانا و امینم. نمل،۳۹
.دائره المعارف قرآن کریم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی،۱۳۸۲، ج. ۱۰، ص. ۲۸-۳۳
گرد آوری :سایت روز اندیش
منبع:افکار نیوز